جذب نشدن کلسیم در بدن به دلایل مختلف رخ می‌دهد برخی مواد غذایی یا حتی برخی بیماری ها جذب کلسیم را مختل می کند.همچنین جذب بیش از حد برخی ویتامین ها و مواد معدنی نیز می تواند با کلسیم تداخل داشته و روند جذب آن را کاهش دهد در این مقاله علت جذب نشدن کلسیم در بدن را بررسی خواهیم کرد.
علت جذب نشدن کلسیم در بدن چیست؟
جذب نشدن کلسیم در بدن ممکن است به دلایل مختلفی باشد. در ادامه برخی از علل احتمالی جذب نشدن کلسیم آورده شده‌اند:
نقص ویتامین D
ویتامین D برای جذب کلسیم از مجاری گوارشی به بدن لازم است. در صورت کمبود ویتامین D، جذب کلسیم کاهش پیدا می‌کند.
بیشتر بخوانید: تغذیه ورزشکار حرفه ای
مشکلات گوارشی
برخی از مشکلات گوارشی نظیر بیماری‌های التهابی روده، کلیوی، یا مشکلات دیگر ممکن است باعث کاهش جذب کلسیم از دستگاه گوارشی شود.
استفاده از داروهای خاص
برخی داروها مانند: داروهای ضد تشنج، دیورتیک‌ها و یا داروهایی که جذب کلسیم را مختلف می‌کنند، ممکن است باعث کاهش جذب کلسیم شوند.
سن
با افزایش سن توان جسم برای جذب کلسیم کاهش پیدا می‌کند و ممکن است منجر به عدم جذب کلسیم شود.
اختلالات هورمونی
اختلالات هورمونی می‌توانند تاثیر منفی بر جذب و نگهداری کلسیم در بدن داشته باشند.
مصرف کافئین یا الکل
مصرف بیش از حد کافئین یا الکل نیز ممکن است منجر به کاهش جذب کلسیم از طریق دستگاه گوارشی شود.
عوامل ژنتیک
برخی از افراد ممکن است به دلایل ژنتیکی دچار مشکلات در جذب کلسیم شوند.
میزان اضافی فسفر
مصرف بیش از حد فسفر نیز ممکن است باعث کاهش جذب کلسیم شود، زیرا فسفر و کلسیم با یکدیگر در رابطه معکوس قرار دارند.
مصرف سیگار
مصرف سیگار نیز ممکن است باعث مشکلات در جذب کلسیم شود.
بیشتر بخوانید: برای درمان کیست تخمدان چه بخورم؟
مصرف زیاد پروتئین
مصرف زیاد پروتئین می‌تواند باعث افزایش اسید در دستگاه گوارشی شود و کلسیم از بدن دفع شود.
چه بیماری‌هایی بر جذب کلسیم تاثیر می‌گذارد؟
برخی بیماری‌ها ممکن است بر جذب کلسیم در بدن تاثیر بگذارد. برخی از این بیماری‌ها عبارتند از:
کم کاری کاذب تیروئید
در این بیماری، غده هیپوپاراتیروئید کمتر از حد مقدار پاراتورمون ترشح می‌کند، که ممکن است باعث کاهش جذب کلسیم از دستگاه گوارشی شود.
پرکاری تیروئید
در این بیماری، غده تیروئید بیش از حد “پاراتورمون” ترشح می‌کند، که می‌تواند باعث افزایش خروج کلسیم از استخوان و کاهش جذب آن از دستگاه گوارشی شود.
بیشتر بخوانید: نقش ویتامین ها در بدن
بیماری‌های التهابی روده
بیماری‌هایی نظیر کولیت التهابی ممکن است باعث کاهش جذب کلسیم از دستگاه گوارشی شوند.
بیماری‌های کلیوی
بیماری‌های کلیوی مانند نقص کلیوی مزمن ممکن است باعث اختلال در تعادل کلسیم و فسفر شده و جذب کلسیم از گوارش کاهش یابد.
سلیاک
سلیاک یک بیماری التهابی روده است که می‌تواند باعث آسیب به روده و کاهش جذب کلسیم شود.
دیابت
برخی از افراد مبتلا به دیابت نوع 1 ممکن است دچار مشکلات در جذب کلسیم باشند.
سرطان
برخی از بیماری‌های سرطان، به ویژه سرطان‌هایی که به استخوانها گسترش یافته‌اند، می‌توانند باعث افزایش خروج کلسیم از استخوان و در نتیجه کاهش جذب کلسیم شوند. و زمینه ساز پوکی استخوان خواهد بود.
چگونه جذب کلسیم را افزایش دهیم؟
برای بهبود جذب کلسیم در بدن، می‌توانید به این نکات توجه کنید:
مصرف ویتامین D
ویتامین D یک نقش بسیار مهم در جذب کلسیم از دستگاه گوارشی به خون دارد. منابع غذایی این ویتامین شامل ماهی، تخم‌مرغ، پنیر و محصولات لبنی هستند. همچنین، می‌توانید از نور خورشید نیز برای تولید ویتامین D در پوست خود بهره ببرید.
مواد غذایی غنی از کلسیم
اطمینان حاصل کنید که در رژیم غذایی خود از منابع غنی از کلسیم مانند لبنیات (شیر، ماست، پنیر)، ماهی، سبزیجات و میوه‌هایی نظیر پرتقال و خرما استفاده می‌کنید.
کاهش مصرف فسفر
فسفر اضافه ممکن است باعث کاهش جذب کلسیم شود. از مصرف زیاد محصولاتی مانند نوشیدنی‌های گازدار، مواد غذایی آماده، خوراکی‌های فست‌فود و غذاهای آماده‌ی خودداری کنید.
ورزش منظم
ورزش منظم می‌تواند به تقویت استخوان و افزایش جذب کلسیم کمک کند. فعالیت‌های موثر شامل پیاده‌روی، دوچرخه‌سواری، شنا و تمرینات مقاومتی مانند وزنه‌برداری می‌شوند.
کنترل وزن
حفظ وزن سالم و جلوگیری از افزایش وزن اضافی می‌تواند به بهبود جذب کلسیم کمک کند.
کاهش مصرف سیگار و الکل
سیگار و مصرف افرازه الکل ممکن است باعث کاهش جذب کلسیم شوند.
مشاوره پزشکی
اگر شما یا پزشک شما نگران جذب کلسیم خاصی هستید، مشاوره با پزشک یا متخصص تغذیه می‌تواند به تدابیر دقیق‌تر و مناسب‌تری منجر شود.
چه زمانی جذب کلسیم متوقف می‌شود؟
جذب کلسیم معمولاً در دوران جوانی به اوج می‌رسد و سپس تا دوران بزرگسالی به تدریج کاهش پیدا می‌کند. در ادامه زمان توقف جذب کلسیم را توضیح خواهیم داد:
جوانی
در دوران جوانی، جذب کلسیم به اوج می‌رسد. در این دوره، بدن به خوبی از کلسیم استفاده می‌کند و برای ساخت استخوان و رشد استفاده می‌شود.
بزگسالی
پس از دوران نوجوانی و تا حدود 30 سالگی جذب کلسیم در بدن به اوج می‌رسد. پس از این سن، استخوانها شروع به افت می‌کنند.
سالمندی
در دوران سالمندی، به خصوص در دوران پس از یائسگی در زنان و مردان در سنین بالا ، استخوانها به سرعت از مواد معدنی از جمله کلسیم خالی می‌شوند و خطر ابتلا به کاهش چگالی استخوان افزایش پیدا می‌شود.
آیا تخم مرغ مانع از جذب کلسیم می‌شود؟
تخم مرغ به طور عمومی مانع از جذب کلسیم نمی‌شود. در واقع، تخم مرغ منبع خوبی از کلسیم است. پوست تخم مرغ حاوی مقدار قابل توجهی کلسیم است و مصرف تخم مرغ می‌تواند به تأمین کمبود کلسیم بدن کمک کند.
تخم مرغ حاوی ویتامین D بوده و به جذب کلسیم از طریق دستگاه گوارشی کمک می‌کند. بنابراین، مصرف تخم مرغ به میزان معقول به عنوان یک منبع سالم از کلسیم و ویتامین D می‌تواند مفید باشد.
با این حال، در برخی موارد، مصرف زیاد تخم مرغ یا مواد غذایی دیگر حاوی کلسیم، مانند لبنیات، می‌تواند موجب مشکلات معکوس مانند تشکیل سنگ کلسیمی در کلیه‌ها شود. همچنین، در برخی افراد با شرایط خاص مثل مشکلات کلیوی یا اختلالات گوارشی، نیاز به مشاوره پزشکی برای مصرف کلسیم و مواد معدنی دیگر وجود دارد.
چه غذاهایی کلسیم را دفع می‌کنند؟
کلسیم به طور عمومی از بدن به دو شکل دفع می‌شود: از طریق ادرار و از طریق مدفوع. برخی عوامل و غذاها می‌توانند منجر به افزایش دفع کلسیم از بدن شوند. در ادامه به چند عامل و غذا که ممکن است دفع کلسیم را افزایش دهند اشاره شده است:
مصرف زیاد پروتئین
مصرف زیاد نمک
مصرف اسیدهای چرب
مصرف کافئین
مصرف الکل
نوشیدنی‌های گازدار
چه کسانی بیشتر تحت تاثیر کمبود کلسیم هستند؟
برخی افراد تحت تاثیر عوامل مختلف دچار کمبود کلسیم می شوند اسن افراد عبارتند از:
زنان در دوران پس از یائسگی
زنان در دوران پس از یائسگی به دلیل کاهش هورمون‌های جنسی (استروژن)، در معرض خطر کمبود کلسیم و افت استخوان هستند.
افراد مسن
با افزایش سن، استخوانها ترکیب و چگالی خود را از دست می‌دهند و این می‌تواند به کمبود کلسیم منجر شود.
افراد با بیماری‌های گوارشی
بیماری‌هایی نظیر سلیاک، کلیوی، و … می‌توانند باعث کمبود کلسیم شوند.
زنان باردار و شیرده
در دوران بارداری و شیردهی، نیاز به کلسیم افزایش پیدا می‌کند. و در صورت عدم تأمین این نیاز، ممکن است زنان در این دوره‌ها به کمبود کلسیم دچار شوند.
افراد با سبک زندگی نامناسب
افرادی که فعالیت ورزشی ندارند یا سبک زندگی نامناسب دارند، ممکن است از کمبود کلسیم رنج ببرند.
بیشتر بخوانید: آیا با نخوردن شام لاغر می‌شویم؟
مصرف کدام غذا بیشترین جذب کلسیم را دارد؟
میزان کلسیم در غذاها متنوع است و می‌توان از منابع مختلف غذایی کلسیم بدن را تامین کرد. برخی از غذاهایی که بیشترین مقدار کلسیم را دارند، عبارتند از:
- محصولات لبنی
- ماهی
- سبزیجات تازه
- تخم مرغ
- سویا
- نخود و لوبیا
- آب معدنی حاوی کلسیم
کدام میوه باعث افزایش کلسیم در بدن می‌شود؟
میوه‌ها معمولاً منابع غنی از ویتامین‌ها و مواد معدنی مختلف هستند، اما باید توجه داشت که بیشتر میوه‌ها حاوی مقدار زیادی کلسیم نیستند. به هر حال، برخی از میوه‌ها که ممکن است به عنوان منابع معدنی مورد توجه قرار گیرند، عبارتند از:
- پرتقال
- توت‌فرنگی
- انگور
- هندوانه
- خرما
به طور کلی، اغلب کلسیم به میزان بیشتری در محصولات لبنی (شیر، پنیر، ماست)، سبزیجات، و ماهی یافت می‌شود. برای تأمین نیازهای کلسیم بدن، تنوع و تعادل در مصرف مواد غذایی مختلف اهمیت دارد.
آیا ویتامین D به جذب کلسیم کمک می‌کند؟
بله، ویتامین D به جذب کلسیم از دستگاه گوارشی به خون کمک می‌کند. ویتامین D باعث افزایش جذب کلسیم و فسفر از روده‌ها می‌شود و این کمک می‌کند تا کلسیم بهتر در سیستم خونی جذب شود.
هنگامی که افراد نور خورشید را تحت تأثیر قرار می‌دهند، پوست آنها ویتامین D تولید می‌کند. در واقع، نور خورشید می‌تواند یک منبع طبیعی و مهم از ویتامین D باشد. همچنین، ویتامین D از منابع غذایی مانند ماهی، ماهی‌های چرب (مثل سردابی یا ماهی‌های چرب دریا)، تخم مرغ، شیر و محصولات لبنیات نیز تأمین می‌شود.
ویتامین D در سلامت استخوان و رشد استخوانها نقش مهمی دارد. عدم داشتن مقدار کافی ویتامین D می‌تواند باعث کمبود کلسیم در استخوانها و مشکلات سلامت استخوانی می‌شود.
نتیجه گیری
هر گونه مشکل یا نگرانی مرتبط با جذب کلسیم باید توسط پزشک مورد بررسی و ارزیابی قرار گیرد. پزشک می‌تواند با انجام آزمون‌ها و تست‌های مرتبط، علت مشکل را تشخیص دهد و درمان مناسب را تجویز کند. کمبود کلسیم را می توان با مصرف برخی غذاها که منابع خوبی از کلسیم هستند، جبران کرد. در عین حال مصرف برخی خوراکی ها موجب جذب نشدن کلسیم در بدن می‌شود بنابراین همیشه بهتر است تغذیه متنوع و متعادل رعایت شود.
فرم مشاوره