پرخوری شبانه، که به عنوان اختلال تغذیه شبانه هم شناخته میشود، یک اختلال رفتاری است که با مصرف بیش از حد مواد غذایی در شب همراه است. افراد مبتلا به این سندرم ممکن است در طول روز کمتر یا به میزان عادی غذا بخورند، اما در شب، بخصوص پس از غذا خوردن شام، بیش از حد مقدار غذا مصرف کنند. این مصرف بیش از حد شبانه غذا ممکن است به صورت تکراری اتفاق بیفتد و میتواند با احساس بیقراری و اضطراب قبل از خواب، حس خشنودی و رضایت پس از خوردن غذا، و احساس عدم کنترل بر روی الگوی تغذیه همراه باشد.
سندروم پرخوری شبانه
سندروم پرخوری شبانه چیست؟
سندروم پرخوری شبانه یک وضعیت سلامتی است که در آن فرد شدیداً احساس گرسنگی و تمایل به مصرف مواد غذایی دارد، معمولاً شب ها و بعد از ساعات غروب این حالت افزایش مییابد. این وضعیت ممکن است با مشکلات روحی مانند افسردگی و اضطراب همراه باشد و نیاز به مراجعه به پزشک دارد. در این مقاله به بررسی وضعیتی که فرد در سندروم پرخوری با آن مواجه است خواهیم پرداخت.
بیشتر بخوانید: اختلال پرخوری چگونه درمان می شود؟
علت پرخوری شبانه
علت پرخوری شبانه، که به عنوان سندرم پرخوری شبانه شناخته میشود، هنوز به طور کامل مشخص نشده است. با این حال، تحقیقات نشان میدهد که عوامل متعددی ممکن است در ظهور این سندرم نقش داشته باشند، از جمله:
عوامل ژنتیکی: برخی از مطالعات نشان دادهاند که سندرم پرخوری شبانه ممکن است در برخی از افراد به دنبال عوامل ژنتیکی باشد. افرادی که سابقه خانوادگی این سندرم را دارند، احتمالاً در معرض بیشتری قرار دارند.
عوامل روانشناختی: استرس، اضطراب، افسردگی و مشکلات روانی دیگر ممکن است باعث پرخوری شبانه شوند. برخی از افراد به دنبال خوردن غذا به عنوان راهی برای کاهش اضطراب یا تسکین احساسات ناگوار هستند.
محدودیت در تغذیه روزانه: افرادی که در طول روز کمتر یا به میزان ناکافی غذا میخورند ممکن است در شب نیاز به خوردن بیش از حد غذا داشته باشند. این محدودیتها میتواند ناشی از رژیمهای غذایی سخت، رژیم ناسالم یا فشارهای اجتماعی مرتبط با تغذیه باشد.
عوامل هورمونی: هورمونهای مرتبط با سیکل خواب و بیداری، اشتها و خشنودی ممکن است در پرخوری شبانه نقش داشته باشند. نقص در تنظیم این هورمونها میتواند باعث افزایش اشتها و پرخوری در شب شود.
عوامل محیطی: محدودیت در دسترس برخی از غذاها در طول روز و تنوع غذایی ناکافی ممکن است باعث تمایل به مصرف بیش از حد در شب شود.
بیشتر بخوانید: آیا با نخوردن شام لاغر می شویم؟
علائم سندروم پرخوری شبانه
علائم سندرم پرخوری شبانه میتواند شامل موارد زیر باشد:
خوردن بیش از حد مقدار غذا در شب: افراد مبتلا به سندرم پرخوری شبانه ممکن است پس از غذا خوردن شام، مقدار زیادی غذا مصرف کنند که از نظر مقدار و کالری بیش از حد ضروری باشد.
احساس بیقراری و اضطراب قبل از خواب: قبل از خواب، افراد مبتلا به این سندرم ممکن است احساس بیقراری، اضطراب و عدم رضایت داشته باشند. این احساسات ممکن است ناشی از تمایل به خوردن غذا به عنوان راهی برای کنترل استرس و اضطراب باشد.
حس خشنودی و رضایت پس از خوردن غذا: پس از خوردن مقدار زیادی غذا در شب، افراد مبتلا به سندرم پرخوری شبانه ممکن است حس خشنودی و رضایت بیشتری نسبت به الگوی غذا خوردن خود داشته باشند، حتی اگر این الگوی تغذیه ناسالم باشد.
عدم کنترل بر روی الگوی تغذیه: افراد مبتلا به این سندرم ممکن است احساس عدم کنترل بر روی الگوی خوردن خود داشته باشند. این به این معناست که در شب، خوردن بیش از حد غذا به صورت تکراری و بدون کنترل اتفاق میافتد.
اختلال در خواب: برخی از افراد مبتلا به سندرم پرخوری شبانه ممکن است دچار اختلال در خواب شوند. دیر خوابیدن و خواب سنگینی نداشته باشند یا به سرعت بیدار شدن از علائم این سندروم است.
بیشتر بخوانید:درمان بی اشتهایی عصبی چگونه است؟
راه های تشخیص سندروم پرخوری شبانه
تشخیص سندرم پرخوری شبانه معمولاً توسط تخصصی در حوزه تغذیه، روانشناسی یا روانپزشکی انجام میشود. در زیر چند روش تشخیصی که ممکن است در تشخیص سندرم پرخوری شبانه استفاده شود، آورده شده است:
مصاحبه بالینی: در این مرحله، متخصص تغذیه با شما مصاحبه میکند و جزییاتی درباره الگوی پرخوری شما سوالاتی را میپرسد. که شامل زمانها، مقدار و نوع غذاهایی است که در شب مصرف میکنید. همچنین، عوامل روانشناختی و فشارهای موجود نیز مورد بررسی قرار میگیرد.
تهیه برنامه تغذیه: در این روش، شما ممکن است بخواهید برنامه درباره غذاها و نوع خوردن خودتان در طول روز تکمیل کنید. این کار کمک میکند تا الگوی پرخوری شما در طول روز و در شب روشن شود.
مشاهده رفتار پرخوری: در برخی موارد، متخصص ممکن است به شما پیشنهاد دهد تا رفتار پرخوری خود را ضبط کنید. که شامل ضبط ویدئو یا نوشتن یک یادداشت درباره زمان و نوع غذاهایی است که در شب خوردهاید.
ارزیابی عوامل روانشناختی: متخصص به شما سوالاتی درباره عوامل روانشناختی مرتبط با پرخوری شبانه بپرسد. این شامل استرس، اضطراب، افسردگی و رفتارهای روانی دیگر است.
تستهای تشخیصی: در بعضی موارد، تخصصی ممکن است از تستهای تشخیصی استفاده کند تا عوامل مرتبط با پرخوری شبانه را ارزیابی کند، مانند تستهای هورمونی، آزمایشهای خواب و تستهای روانشناختی.
بیشتر بخوانید: پراشتهایی عصبی؛ علائم و درمان آن
راههای درمان سندروم پرخوری شبانه
درمان سندرم پرخوری شبانه معمولاً شامل یک ترکیب از روشهای روانشناختی و تغذیهای است. در زیر چند روش درمانی که ممکن است در درمان سندرم پرخوری شبانه به کار گرفته شود، آورده شده است:
روانشناسی و رواندرمانی: مشاوره روانشناختی و درمان روانی میتواند به شما در مدیریت عوامل روانی مرتبط با خوردن شبانه کمک کند. روشهایی مانند روان درمان، روشهای مدیریت استرس و یادگیری مهارتهای مقابله موثر مورد استفاده قرار میگیرند.
آموزش مهارتهای مقابله: یادگیری مهارتهای مقابله با استرس و اضطراب میتواند به شما کمک کند تا با عوارض روانی در زمانهایی که ممکن است به پرخوری شبانه روی بیاورید، بهتر مقابله کنید. که شامل تمرین تنفس عمیق، روشهای آرامش بدنی، مدیتیشن و تمرینات تفکر مثبت است.
برنامهریزی غذایی: تغییر الگوی تغذیه در طول روز و شب میتواند مؤثر باشد. ممکن است از شما خواسته شود غذاهای سبکتر و سالمتر را در طول روز مصرف کنید و مصرف غذاهای سنگین و پرکالری را در ساعات شبانه محدود کنید.
مدیریت استرس: یافتن روشهای موثر برای مدیریت استرس و اضطراب میتواند کمک کند تا نیاز به خوردن شبانه به عنوان راهی برای کنترل استرس کاهش یابد. فعالیتهایی مانند ورزش، مدیتیشن، یوگا، مطالعه و گفتگو با دوستان و خانواده میتواند مفید باشد.
پشتیبانی اجتماعی: حمایت و پشتیبانی از خانواده، دوستان یا گروههای حمایتی میتواند در مدیریت سندرم پرخوری شبانه موثر باشد. بحث درباره تجربیات و چالشها با افرادی که با مشکل مشابه روبرو هستند، میتواند تسهیلکننده باشد.
مهم است که با تخصصی مربوطه مشورت کنید تا برنامه درمانی مناسب برای شما تعیین شود.
عوارض سندرم پرخوری شبانه
سندرم پرخوری شبانه میتواند عوارض فیزیکی و روانی مختلفی داشته باشد. در زیر، برخی از عوارض شایع این سندرم آورده شده است:
افزایش وزن: یکی از عوارض اصلی سندرم پرخوری شبانه، افزایش وزن ناشی از مصرف مقدار زیادی غذا در ساعات شبانه است. این افزایش وزن میتواند به مشکلات سلامتی مرتبط با چاقی منجر شود.
اختلالات گوارشی: خوردن مقدار زیادی غذا در ساعات شبانه میتواند باعث ایجاد مشکلات گوارشی شود. افراد ممکن است با مشکلاتی مانند سوء هاضمه، ترشح بیش از حد اسید معده، گرفتگی و سوء جذب مواجه شوند.
بی اختیاری و عدم کنترل: در سندرم پرخوری شبانه، فرد توانایی کنترل و مهار خوردن بیش از حد در ساعتهای شبانه را از دست میدهد. این ممکن است باعث بروز احساس بی اختیاری، تمرکز ناکافی، و افزایش استرس و اضطراب شود.
اختلال در خواب: خوردن زیاد غذا در ساعات شبانه میتواند باعث اختلال در الگوی خواب شود. افراد ممکن است با مشکلاتی مانند بیدار شدن مکرر در شب، بیقراری و بیخوابی مواجه شوند.
افزایش خطر بیماریهای مرتبط با چاقی: افزایش وزن ناشی از سندرم پرخوری شبانه میتواند خطر ابتلا به بیماریهای قلبی-عروقی، دیابت نوع 2، فشار خون بالا و برخی سرطانها را افزایش دهد.
اثرات روانی: سندرم پرخوری شبانه ممکن است باعث افزایش اضطراب و افسردگی شود. افراد ممکن است احساس عصبانیت، عدم رضایت و شرمندگی به دلیل خوردن زیاد در ساعات شبانه داشته باشند.
اختلالات اجتماعی: عوارض سندرم پرخوری شبانه میتواند باعث ایجاد مشکلات اجتماعی شود. افراد ممکن است به دلیل خوردن زیاد در ساعات شبانه، از رویدادها و فعالیتهای اجتماعی دوری کنند و روابط خود را تحت تاثیر قرار دهند.
نتیجه گیری
سندروم پرخوری شبانه یک اختلال خواب مزمن است که میتواند به مشکلاتی از جمله اضافه وزن، چاقی، مشکلات گوارشی و افزایش خطر ابتلا به بیماریهای قلبی و متابولیک منجر شود. بهترین راه برای مدیریت این سندرم شامل: تغییر سبک زندگی، ایجاد عادتهای خواب سالم، مدیریت استرس و ممنوعیت مصرف مواد محرک است. همچنین، مشاوره با پزشک متخصص درمانی میتواند به بهبود وضعیت افراد مبتلا به این سندرم کمک کند.