رژیم گاستریت؛ درمانی برای دردها و التهاب معده

رژیم گاستریت به توصیه‌های تغذیه‌ای برای کنترل بهتر بیماری ورم معده، اطلاق می‌شود. گاستریت در اصطلاح به حالتی گویند که طی آن یک درد همراه با سوزش در معده ایجاد می‌شود که ممکن است در اثر خوردن غذاهای پرچرب، تند یا ادویه دار بدتر شود. نشانه ها و علائم دیگر گاستریت مثل تهوع و نفخ هم شایع هستند. یکی از اولین تغییراتی که در رژیم گاستریت می‌توانید انجام دهید این است که می‌توانید کمک کنید علائم خود را کنترل کنید که حتی در پیشگیری از ورم معده هم موثر است. همچنین مهم ترین اصل در رژیم گاستریت پرهیز از مصرف غذاهای اسیدی، ادویه دار و غذاهای تند است.

غذاهای مناسب در رژیم گاستریت

گاستریت به التهاب مخاط معده گفته می‌شود که می‌تواند باعث درد، سوزش و ناراحتی شود. رژیم غذایی مناسب می‌تواند به کاهش علائم و بهبود وضعیت شما کمک کند. در ادامه به برخی از اصول و نکات مهم رژیم غذایی برای گاستریت اشاره شده است:

✅ غذاهای کم‌چرب مانند: گوشت بدون چربی، مرغ بدون پوست، ماهی لبنیات کم‌چرب یا بدون چربی 

✅ میوه‌ها و سبزیجات مانند: میوه‌های غیر اسیدی مانند سیب، موز، گلابی

✅ سبزیجات پخته یا بخارپز مانند: هویج، کدو، اسفناج

✅ غلات کامل مانند: نان سبوس دار، برنج قهوه‌ای، جو دو سر، ماکارونی و برنج سفید در صورت تحمل

✅ نوشیدنی‌های مفید مانند: آب فراوان، چای، آب نارگیل

✅ اجتناب از نوشیدنی‌های کافئین‌دار و الکلی

✅ لبنیات خاص مانند: ماست پروبیوتیک، شیر کم‌چرب یا بدون چربی

بیشتر بخوانید: برنامه رژیم غذایی برای افراد دیابتی

غذاهایی مضر در رژیم گاستریت 

در رژیم گاستریت غذاها و خوراکی‌هایی هستند که خیلی توصیه نمی‌شود و بهتر است از مصرف آن‌ها خودداری شود که عبارتند از:

📌 غذاهای چرب و سرخ‌کرده مانند: فست فودها، غذاهای سرخ‌شده و پرچرب

📌 غذاهای تند و ادویه‌دار: فلفل قرمز، کالری، غذاهای تند

📌 نوشیدنی‌های تحریک‌کننده مانند: قهوه، چای کافئین‌دار، الکل، نوشابه‌های گازدار

📌 غذاهای اسیدی مانند: مرکبات (لیمو، پرتقال، گریپ فروت)

📌 گوجه‌فرنگی و محصولات آن (سس گوجه‌فرنگی، کچاپ)

📌 محصولات لبنی پرچرب مانند: خامه، پنیر پرچرب، سس ها، مایونز، سس‌های خامه دار و کرمی

بیشتر بخوانید: بهترین رژیم غذایی برای بیماران کم کاری تیروئید

مزایای رژیم گاستریت

رعایت رژیم غذایی مناسب می‌تواند به بهبود علائم گاستریت یا همان ورم معده کمک کند و کیفیت زندگی شما را بهبود بخشد. در ادامه به برخی از مزایای رژیم غذایی گاستریت اشاره خواهیم کرد:

کاهش علائم: رعایت رژیم غذایی مناسب می‌تواند باعث کاهش علائم گاستریت از جمله درد معده، سوزش معده، سوزش گلو، تهوع و استفراغ شود.

تسکین معده: انتخاب غذاهای نرم و غذاهایی که معده را تحریک نمی‌کنند، می‌تواند به تسکین معده کمک کند و از ایجاد درد و ناراحتی جلوگیری کند.

پیشگیری از تحریک معده: از انتخاب غذاها و نوشیدنی‌هایی که معده را تحریک می‌کنند، پرهیز کنید تا علائم گاستریت شما تشدید نشود.

کاهش ترشح اسید معده: با انتخاب غذاهای کم‌اسید و غذاهایی که ترشح اسید معده را کاهش می‌دهند، می‌توانید از سوزش معده و سوزش گلو جلوگیری کنید.

افزایش سلامتی عمومی: رعایت رژیم غذایی مناسب می‌تواند به بهبود سلامتی عمومی شما از جمله کنترل وزن، بهبود سیستم گوارشی و افزایش انرژی و روحیه کمک کند،

پیشگیری از آسیب‌های مفصلی: از آنجا که گاستریت می‌تواند عامل افزایش وزن و بار بر دستگاه اسکلتی شود، رعایت رژیم غذایی مناسب می‌تواند به پیشگیری از آسیب‌های مربوط به مفاصل مانند تعویض مفصل زانو کمک کند.

بیشتر بخوانید: رژیم غذایی کاهش کلسترول خون

اگر تشخیص بیماری شما گاستریت باشد باید متوجه باشد آنچه شما می خورید می تواند شرایط شما را بدتر کند. عوارض گاستریت ورم معده می تواند خطرات زیادی را برای سلامتی تان ایجاد کند. مثلا خونریزی معده یکی از عوارض حاد آن است. مخاط معده در طول زمان دچار آسیب می شود و می تواند زمینه ساز سرطان معده باشد.

محدودیت‌های رژیم گاستریت

برخی بیماری‌ها و مشکلات مزمن می‌تواند در انتخاب و رعایت رژیم گاستریت چالش برانگیز باشد که عبارتند از:

رژیم گاستریت و دیابت

مدیریت دیابت و گاستریت به طور همزمان می‌تواند چالش‌برانگیز باشد، زیرا هر دو بیماری نیاز به توجه ویژه به رژیم غذایی دارند. در زیر نکات و توصیه‌هایی برای تنظیم رژیم غذایی که بتواند هر دو وضعیت را کنترل کند، به طور مثال: انتخاب غذاهای کم‌چرب و بدون قند مصنوعی بسیار مهم است. غذاهای مانند سبزیجات غیر نشاسته‌ای، برخی میوه‌ها و غلات کامل می‌توانند در این رژیم برای افراد دیابتی مفید باشند. همچنین مصرف وعده‌های کوچک و مکرر به جای سه وعده غذایی بزرگ می‌تواند به مدیریت سطح قند خون و کاهش فشار بر معده کمک کند. در عین حال مصرف فیبر می‌تواند هم به کنترل قند خون کمک کند هم در هضم غذا و کم کردن فشار بر معده موثر باشد.

بیشتر بخوانید: رژیم غذایی کم کاری تیروئید و غذاهای ممنوعه

رژیم غذایی برای گاستریت در دوران بارداری و شیردهی

بارداری و شیردهی دوره‌هایی حساس در زندگی هر زنی هستند که نیاز به توجه ویژه به تغذیه دارند. اگر به گاستریت مبتلا هستید، این نیازها پیچیده‌تر می‌شوند. در اینجا نکات و توصیه‌هایی برای تنظیم رژیم غذایی که بتواند هم نیازهای بارداری و شیردهی و هم مدیریت گاستریت را برآورده کند به طور مثال: سیگار کشیدن می‌تواند علائم گاستریت را تشدید کرده و بر سلامت بارداری و شیردهی تاثیر منفی بگذارد یا استرس می‌تواند علائم گاستریت را بدتر کند. و برای زنان باردار هم عواقبی به دنبال داشته باشد.

گیاه خواران و رژیم گاستریت

گیاه‌خواران ممکن است با چالش‌های خاصی در مدیریت گاستریت روبرو شوند، زیرا برخی از منابع پروتئینی و غذایی مورد نیاز در رژیم گیاه‌خواری می‌توانند علائم گاستریت را تشدید کنند. به طور مثال: بیشتر پروتئین‌های گیاهی برای رژیم گاستریت توصیه نمی‌شوند. بنابراین بهتر است با یک متخصص تغذیه مشاوره کرده و برنامه کاملی غذایی که هر دو رژیم را پوشش دهد، دریافت کنید.

بیشتر بخوانید: تغذیه مناسب برای خشکی پوست

نکات مهم در رژیم گاستریت

اگر به دلیل ورم معده  دچار درد و ناراحتی هستید، رژیم گاستریت و تغییر زمان مصرف مواد غذایی در وعده‌ها و میان وعده‌ها می‌تواند مفید باشد. همچنین غذاها بر حسب ذائقه و نیازهای هر شخص باید مصرف شود. در ادامه برخی نکات مهم در این رژیم را بیان خواهیم کرد:

وعده‌های کوچک و مکرر: به جای سه وعده غذایی بزرگ، وعده‌های کوچک و مکرر مصرف کنید تا فشار کمتری به معده وارد شود.

جویدن کامل: غذا را به خوبی بجوید تا هضم آن راحت‌تر شود.

خودداری از خوردن غذا قبل از خواب: حداقل ۲-۳ ساعت قبل از خواب از خوردن غذا خودداری کنید تا معده فرصت هضم داشته باشد.

پرهیز از دخانیات: سیگار کشیدن می‌تواند علائم گاستریت را تشدید کند.

بیشتر بخوانید: رژیم های غذایی کاهش وزن و لاغری

نکات آشپزی در رژیم گاستریت

مهم ترین چیز در ذهن شما اینه که چگونه غذا را آماده و طبخ کنید که هر گونه غذای سرخ شده، پرچرب و یا خیلی شیرین باید کنار گذاشته شود. خوردن غذاهای فست فود را کنار بگذارید و بیشتر غذاها به صورت بخارپز، پخته شده و روش هایی که در حد امکان تحریک معده را کم تر کند.

هر موقع که شما گوشت یا تخم مرغ یا سبزیجات را آماده می کنید مهم این است که در فکر این باشید که موادی که برای تهیه این غذاها به آنها اضافه می کنید باعث تحریک معده نشوند. غذاهای تند بعضی از ادویه جات بسیار برای معده محرک است. همیشه به مواد افزودنی توجه کنید که چه ادویه هایی در آن به کار گرفته شدند. سیر، فلفل سیاه می توانند محرک باشند. میزان زیادی کره، سس های پاستای گوجه فرنگی که پر از خامه باشد، کمتر مصرف کنید. سعی کنید از روغن های سالم مثل روغن زیتون استفاده کنید.

بیشتر بخوانید: رژیم غذایی مناسب برای کبد چرب

طول مدت رعایت رژیم گاستریت

گاستریت یک شرایط موقت و یا یک حالت مزمن می تواند باشد. بر حسب طول مدت درگیری شما به بیماری گاستریت، هر چه قدر طولانی تر باشد نیاز شما به یک رژیم گاستریت بیشتر خواهد بود و بسته به علائم شما و فاکتورهای مختلف تنظیم می شود و درمان های دارویی نیز در کنار رژیم پزشک تجویز می کنیم.

در مواردی خیلی ساده، اگر عوامل محرک را به حد کافی از شما دور کنیم در بهبودی علائم شما بسیار پیشرفت می کنیم. مثلا اگر شما ایبوپروفن و دیگر داروهای  NSAID_S یعنی داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی مصرف کنید؛ گاستریت بر اثر این داروها برای شما در این جور موارد ایجاد شده باشد انتخاب شما باید براساس رژیمی باشد که احتمالا تغییرات دائمی برای خودتان ایجاد کنید. اگر مستعد التهاب معده هستید شما نیاز دارید یک برنامه طولانی مدت دقیق برای کنترل علائم خود داشته باشید.

اگر تجربه علائم ورم معده به طور موقتی وگهگاه در شما ایجاد می شود. می توانیم مدت های خاصی رژیم را رعایت کنید و حتما باید از ابتدا با مشاوره پزشک خود درمان رژیم مناسب را بخواهید.

اگر از قبل هم داشتید در این شرایط بسیار تشدید می شود که در این دوران باید شما مطمئن شوید که غذای کافی بدست می آورید و علائم شما تحت کنترل شماست و شما نیاز دارید که در رژیم تان انعطاف پذیر باشید. درواقع بگذارید بدن شما راهنمای شما باشد . از غذاها قبل از آنکه شما آنها را کنار بگذارید شاید برای شما ناراحت کننده باشد، شما تمایل به مصرف غذاهای خاصی داشته باشید. بعضی از مشکلات سلامتی مثل دیابت تیپ 2 ممکنست در رژیم شما اثر بگذارد در حالی که در رژیم گاستریت توصیه می شود که مواد قندی نخورید اگر شما دیابت دارید ممکنه دچار حالتی به اسم هیپوگلاسمی یعنی پائین آمدن قندخون بشوید که پزشک به شما حتما توصیه می کند رژیم شما کمی باید غذاهای شیرین داشته باشد

اگر شما یک یا چند مشکل پزشکی داشته باشید باید حتما با مشاوره تغذیه و مشاورین تغذیه مطمئن بشوید که چه جیزهایی باید خورده شود تا انرژی کافی به بدن تان برسد و تغذیه درست ضامن سلامتی خوبی برای بدن تان باشد.

توصیه های کلی تغذیه در رژیم گاستریت

شیرینی ها و یا فست فود که در دنیای مدرن بسیار مورد قبول است اما با حذف این غذاها تغییر بسیار بزرگی در کاهش علائم ایجاد خواهد شد.

توصیه کلی در رژیم گاستریت این است که برای اکثر افراد لازم نیست که کل غذاها محدود شود. برنامه غذایی باید بر حسب شرایط و تحمل هر فرد در نظر گرفته شود.

اگر به طور مزمن گاستریت دارید و تحت درمان پزشکی هستید که باید غذاها بر حسب ذائقه و نیازهای هر شخص باید مصرف شود. درمان‌های داروئی نیز باید تحت نظر پزشک باشد.

گاستریت می تواند دردناک باشد اما بعضی تغییرات وجود دارند که شما می توانید به طور قابل ملاحظه ای علائم خودتان را تغییر دهید و از شرایطی که علائم را تشدید می کند پیشگیری کنید. خوردن غذاهای سالم و دوری از چیزهایی که التهاب را تحریک می کند مثل چربی ها یا مواد اسیدی بپرهیزید، چون علائم شما را خیلی کمتر می کند. چون از التهاب مخاط معده و تحریک آن پیشگیری می کند. هر چقدر درمان دارویی پزشک به شما بدهد اگر شما غذا  و یا نوشیدنی هایی مصرف کنید که مناسب نیست، داروها اثر نمی کند.

نتیجه گیری

رژیم غذایی مناسب می‌تواند تأثیر زیادی در کاهش علائم گاستریت و بهبود وضعیت معده داشته باشد. با انتخاب غذاهای کم‌چرب، غیر اسیدی و بدون ادویه و اجتناب از نوشیدنی‌های تحریک‌کننده، می‌توانید از علائم ناخوشایند گاستریت جلوگیری کنید و به بهبودی سریع‌تر دست یابید. همچنین، مشاوره با یک متخصص تغذیه یا پزشک می‌تواند به شما کمک کند تا رژیم غذایی مناسب‌تری برای وضعیت خود تنظیم کنید تا به یک بهبودی بسیار خوبی برسید.

فرم مشاوره