غذاهای حساسیت زا کدامند؟

برخی از افراد به هنگام فصل یا زمان های خاصی علائمی مانند آبریزش و خارش بینی، عطسه و سرفه و قرمزی پوست را نشان می دهند. این حساسیت ها و آلرژی های فصلی برای فرد آزاردهنده است. با این حال موادغذایی هستند که می توانند علائم آلرژی را کاهش و یا بهبود دهند. تاثیر هیچ مواد غذایی برای درمان قطعی آلرژی فصلی به اثبات نرسیده است ولی مصرف میوه ها و سبزیجات به دلیل دارا بودن مواد مغذی بدن را سالم نگه می دارند. آلرژی غذایی زمانی رخ می دهد که سیستم ایمنی بدن نسبت به برخی غذاها بیش از حد واکنش نشان دهد. سپس بدن برای آن غذا آنتی بادی می سازد و یک واکنش آلرژیک رخ می دهد. شایع ترین آلرژی های غذایی شامل شیر، تخم مرغ، بادام زمینی، صدف، ماهی، سویا و گندم است. در این مقاله به غذاهای حساسیت زا که علائم آلرژی را تشدید می دهند و بدن را وادار به واکنش می کند تا علائم آلرژی از خود نشان دهد، را بررسی می کنیم:

علل آلرژی غذایی

8 ماده غذایی باعث 90 درصد آلرژی های غذایی می شوند:

• در سال اول زندگی: شیر گاو، شیر سویا و تخم مرغ
• کودکان بزرگتر: بادام زمینی، آجیل درختی، ماهی، صدف و گندم) صدف ها شامل میگو، خرچنگ، خرچنگ، صدف، صدف و گوش ماهی است).
• آجیل درختی شامل تمام مغزها (مانند بادام و بادام هندی) به جز بادام زمینی است.
• ·         40 درصد از کودکان مبتلا به آلرژی غذایی اثبات شده واکنش های شدیدی دارند. 60 درصد دیگر واکنش های خفیفی دارند.
• بادام زمینی و آجیل درختی رایج ترین محرک های واکنش های شدید هستند.

واکنش های متقابل با سایر غذاها

کودکان مبتلا به آلرژی های ذکر شده در زیر می توانند به سایر غذاها واکنش نشان دهند:

• حساسیت به شیر گاو: 90 درصد با شیر بز و 40 درصد با شیر سویا واکنش نشان می دهند.
• تخم مرغ: 5% با مرغ واکنش می دهد.
• بادام زمینی: 5٪ با سایر حبوبات (مانند نخود یا لوبیا) واکنش نشان می دهد. حدود 30 درصد نیز به آجیل درختی واکنش نشان می دهند.
• ماهی: 50 درصد با ماهی های دیگر واکنش نشان می دهد. تنها 10 درصد نیز به صدف ها واکنش نشان می دهند.
• صدف: 70 درصد با صدف های دیگر واکنش نشان می دهند.
• خربزه: 90 درصد با موز و آووکادو واکنش نشان می دهد.

علائم آلرژی غذایی

علائم آلرژی غذایی می تواند بسیار متفاوت باشد. در برخی از افراد ممکن است فقط برخی اگزمای خفیف (خشکی پوست) ایجاد کنند. سایر افراد ممکن است دچار کهیر، خارش پوست، درد شکم یا استفراغ مکرر شوند. اگر فردی حساسیت غذایی شدید داشته باشد و غذایی را که به آن حساسیت دارد بخورد، می تواند منجر به ناراحتی تنفسی (سرفه، خس خس سینه، تنگی نفس، گرفتگی قفسه سینه)، تورم در ناحیه گلو یا احساس سبکی سر و غش شود. در برخی موارد، ممکن است منجر به مرگ شود، به خصوص اگر داروی تزریقی Epipen یا اپی نفرین به تعویق بیفتد یا اگر کمک اضطراری در دسترس نباشد.

علائم یک واکنش آلرژیک

والدین و کودک برچسب های مواد غذایی را می خوانند تا از تمام مواد تشکیل دهنده آن آگاه شوند.

• کهیر یا خارش پوست – این معمولاً در عرض 60 دقیقه پس از خوردن غذا رخ می دهد
• اگزما – ممکن است طی چند روز بدتر شود
• تورم شدید
• مشکلات تنفسی

معمولا علائم دیگری نیز وجود خواهد داشت:

• سرفه
• خس خس سینه که به آن استریدور (تنفس پر سر و صدا) نیز می گویند.
• گلو سفت می شود یا بسته می شود
• مشکلات دستگاه گوارش
• استفراغ
• درد شکم
• اسهال
• سبکی سر به دلیل فشار خون پایین
• از دست دادن هوشیاری (از حال رفتن)
• واکنش سیستمیک – آنافیلاکسی

*آنافیلاکسی (anna fil AX siss) نامی است که یک واکنش شدید و احتمالاً تهدید کننده زندگی را توصیف می کند. علائم معمولاً در عرض 30 دقیقه پس از خوردن غذا شروع می شود و ممکن است شامل علائم ذکر شده در بالا، با یا بدون آن باشد.

اگر کودک شما دچار آنافیلاکسی شده است، با پزشک خود در مورد تجویز اپی پن (واکسن اورژانسی اپی نفرین) صحبت کنید.

فهرست غذاهای حاوی هیستامین (غذاهای حساسیت زا) در بین آزمایشگاه های تشخیصی بسیار متنوع است.

تعیین مقدار دقیق هیستامین غذاها، خصوصا میوه ها و سبزی ها مشکل است که این ناشی از عوامل متنوع موثر بر غذاها از قبیل درجه رسیده شدن (میوه ها و سبزی ها)، زمان و روش برداشت، شرایط نگه داری و شدت آلودگی آنها و همچنین تفاوت های موجود در تکنیک های تحلیلی مورد استفاده توسط آزمایشگاه تشخیصی می باشد.

• غالبا مقدار هیستامین میوه ها، سالادها و سبزیجات پوست کنده و بسته بندی شده بیشتر از انواع تازه آنهاست. میوه ها و سبزیجات تازه و کامل به خاطر پوست شان در برابر تهاجم میکروبی (و بنابراین تولید هیستامین) مورد محافظت قرار می گیرند. محصولات با سطوح قطعه شده (برای مثال سالادهای بسته بندی شده خرد شده یا ریز شده) به تهاجم باکتری های مستعدتر هستند و به احتمال بیشتر محتوای هیستامین بالاتری دارند. برای مثال محتوای هیستامین لوبیای مانگ، عدس و ترب بسته بندی شده دو برابر محصولات (سبزیجات خانگی) است، انواع تازه بهتر هستند.
• غذاهای محدود شده در این برنامه مراقبتی، غذاهای آزاد کننده هیستامین به خاطر مکانیسم های نامعلوم مثل سفیده تخم مرغ و بعضی از غذاهای گیاهی و همچنین افزودنی هایی مثل رنگ های دی آزو، سولفیت ها و بنزوات ها که اثرات مضرشان افزایش هیستامین است را هم در بر می گیرد.
• از این رو این فهرست تنها به غذاهایی محدود نمی شود که در آزمایشگاه به عنوان غذاهای دارای سطوح بالای هیستامین در نظر گرفته می شوند.

همه افراد نیز نسبت به افزودنی های غذایی واکنش نمی دهند، بنابراین چالش مدبرانه پس از آزمون ابتدایی معین می سازد که آیا نیاز به اجتناب از این مواد در درازمدت وجود خواهد داشت.

فهرست عرضه شده ( لیست غذاهای حساسیت زا) در اینجا از مجموعه متنوعی از منابع گردآوری شده است و بیانگر آن دسته از غذاها و افزودنی هایی می باشد که ارتباط بسیار پیوسته ای با سطوح بالاتر هیستامین دارند.

غذاهای حساسیت زا و غذاهایی که آلرژی در بدن ایجاد می کنند

ماهی، تخم مرغ، گوشت

ماهی و صدف اعم از تازه، منجمد شده، دودی شده یا کنسروی، اگر نحوه فرآوری آن نامعلوم باشد.

توجه: در صورتی که ماهی در اثنای نیم ساعت صید، تمیز و پخته گردد، احتمالا بتوان آن را خورد.

تخم مرغ

توجه : معمولا مقدار ناچیزی از تخم مرغ در یک محصول پخته شده مثل پنکیک، مافین یا کیک تحمل می گردد.

تمام انواع گوشت های فرآوری شده، دودی شده و تخمیری از قبیل گوشت ساندویچی (پخته و آماده مثل کالباس و ژامبون)، سوسیس، سوسیس دودی شده (از نوع گاو یا خوک)، سالامی (کالباس پرادویه ایتالیایی)، پیرونی، گوشت خوک دودی شده (ham) و گوشت خوک و نمک سود شده (cured bacon)

غذاهای مانده: توجه: هر گونه غذایی خورده نشده با پایه پروتئین را منجمد نمایید.

زیرا در دمای اتاق و یخچال، باکتری به سرعت بر پروتئین تاثیر می کند و باعث تولید هیستامین می شود.

شیر و محصولات لبنی

تمام محصولات لبنی و آنهایی که حاوی محیط با کشت باکتریایی هستند از قبیل:
پنیر: هر نوع از تخمیر شده مثل پنیر چدار، کلبی، پنیر آبی (blue cheese)، بری (brie cheese)، کاممبر (camembert)، پنیر فتا (feta cheease)، پنیر رومانو، محصولات پنیر (دارای پنیر) از قبیل پنیر فرآوری شده دارای قطعات پنیر (cheese slices) و پنیر مالی شده (cheese spreads)، پنیر لور، پنیر ریکوتا، ماست، آب دوغ (Butter milk)، کفیر (kefir)

میوه ها

زردآلو، گیلاس، مرکبات (پرتقال، گریپ فروت، لیمو، لیموترش)

Cranberry (قره قاط)، مویز (تازه و یا خشک شده) خرما، انگور، لوگان بری، آناناس، آلو بخارا، کشمش، تمشک، توت فرنگی

سبزی ها

آووکادو، بادمجان، زیتون، ترشی ها، چاشنی ها، و سایر غذاها حاوی سرکه، کدو تنبل، اسفناج، گوجه ها، سس گوجه فرنگی

دانه ها

• سویا و محصولات سویا
• افزودنی های غذایی
• تارترازین و سایر رنگ ها غذایی مصنوعی
• نگهدارنده ها خصوصا بنزوات و سولفیت ها
• داروها و قرص های ویتامینی که حاوی رنگ های غذایی مصنوعی، بنزوات ها یا سولفیت ها هستند

ادویه ها

• پودر فلفل قرمز، دارچین، میخک، پودر کاری، جوز هندی، آویشن، سرک
• متفرقه
• محصولات تخمیر سویا (مثل سویا، میسو)
• غذاهای تخمیر شده مثل ساور کراوت
• چای (عادی و سبز)
• شکلات، کاکائو، نوشیدنی های کولا
• تمام انواع نوشیدنی های الکلی
• انواع بدون الکل نوشیدنی های الکلی (برای مثال آبجو بدون الکل، شراب و غیره)

در بالا به لیست کاملی از غذاهای حساسیت زا و غذاهایی که آلرژی در بدن ایجاد می کنند اشاره کردیم.

کاهش خطر واکنش آلرژیک به غذا

همیشه مواد تشکیل دهنده محصول را بخوانید. برچسب روی همه غذاها همیشه باید قبل از خوردن با دقت خوانده شود. غذایی که کودک شما به آن حساسیت دارد ممکن است به عنوان ماده اصلی درج نشده باشد، اما ممکن است برچسب “ممکن است حاوی آثاری از …” باشد. یا «بر روی تجهیزاتی که پردازش می‌کنند…» به خصوص اگر کودک شما در معرض خطر آلرژی شدید است، فرض کنید غذا دارای این حساسیت است و از مصرف آن اجتناب کنید.

در مورد آلرژی غذایی فرزندتان به اطرافیان خود بیاموزید. به خانواده، دوستان، معلمان، پرستاران کودک و کارکنان مراقبت از کودک در مورد غذاهایی که کودکتان نباید بخورد بگویید. همچنین مطمئن شوید که آنها می دانند که چگونه از تزریق کننده اپی نفرین در مواقع اضطراری استفاده کنند.

مراقب «غذاهای بیرون» باشید. بسیاری از واکنش های آلرژیک غذایی هنگام خوردن غذاهای تهیه شده در خارج از منزل رخ می دهد. بوفه ها، رستوران های آسیایی، بستنی فروشی ها و نانوایی ها به ویژه در معرض خطر هستند. وقتی کودکتان بیرون غذا می خورد، به سرور و سرآشپز درباره حساسیت غذایی فرزندتان بگویید. از آنها در مورد مواد مورد استفاده برای تهیه غذا بپرسید. بسیاری از مردم نمی دانند که واکنش های آلرژیک غذایی چقدر می تواند شدید باشد.

از اشتراک گذاری مواد غذایی خودداری کنید. خوردن غذای شخص دیگر ممکن است خطر تماس کودک شما با غذایی که به آن حساسیت دارد را افزایش دهد. یک واکنش شدید همچنین می تواند در اثر تماس مستقیم با لمس یا بوسیدن ایجاد شود.

اگرچه ممکن است فردی به هر غذایی حساسیت داشته باشد، اما شدیدترین واکنش ها منجر به مرگ در افرادی رخ می دهد که به بادام زمینی، آجیل درختی و صدف ها حساسیت دارند. شیر و سایر غذاها نیز می توانند علائم شدید ایجاد کنند.

روغن ها و شربت ها اگر آلرژی غذایی کودک شما شامل سویا، ذرت یا بادام زمینی است، خوردن غذاهای حاوی روغن سویا، روغن ذرت (یا شربت ذرت) یا روغن بادام زمینی ممکن است مشکلی نداشته باشد. (بیشتر روغن های تصفیه شده حاوی چربی هستند و پروتئین ندارند. شربت ذرت حاوی قند است اما پروتئین کمی دارد یا اصلاً وجود ندارد). اگر در این مورد سوالی دارید از پزشک معالج فرزندتان بپرسید.

آسم خطر را افزایش می دهد. احتمال بروز واکنش های تهدید کننده زندگی در افرادی که آسم نیز دارند بیشتر است. این گروه باید مراقب باشند.

مدیریت آلرژی غذایی

نحوه استفاده داروی تزریقی Epipen یا اپی نفرین را بدانید. همیشه اپی نفرین خود را در دسترس داشته باشید. اکثر افرادی که در اثر واکنش آلرژی غذایی جان خود را از دست می دهند، داروی اپی نفرین خود را همراه خود ندارند. اگر این دارو همراه فرزندتان نباشد، در مواقع اضطراری هیچ فایده ای نخواهد داشت.

صفحات زیر حاوی فهرستی جزئی از غذاها یا مواد تشکیل دهنده رایجی است که در صورت حساسیت فرزندتان باید از مصرف آنها اجتناب کنید. این لیست را با خود به فروشگاه مواد غذایی ببرید و هر بار قبل از خرید حتما برچسب آن را بخوانید. شرکت های مواد غذایی ممکن است بدون هشدار مواد تشکیل دهنده را تغییر دهند. یک کپی از این فهرست را به معلم و مراقب فرزندتان بدهید.

• رژیم غذایی بدون تخم مرغ
• شیر
• رژیم غذایی بدون بادام زمینی
• رژیم غذایی بدون صدف
• رژیم غذایی بدون سویا
• رژیم غذایی بدون گندم

منبع:

https://www.nationwidechildrens.org/conditions/allergies-to-foods

https://www.seattlechildrens.org/conditions/a-z/food-allergy/